O esejach

Kim była pani statystyk, która wykresem ocaliła tysiące ludzkich istnień?

Dlaczego długość jest bardziej niż kąt?

Czym jest metameryzm i dlaczego na kolory trzeba uważać?

Jak iluzje optyczne zniekształcają wykresy statystyczne?

Dlaczego łatwiej nam zrozumieć wykres niż tabele z liczbami?

W czym przygotowanie wykresu podobne jest do gotowania obiadu?

Które ministerstwo opracowuje wykresy najbardziej zniekształcające dane?

Odkrywać! Ujawniać! Objaśniać! Te trzy role może spełniać dobra grafika statystyczna. Dobra czyli zrozumiała, wierna danym, estetyczna. Jak tworzyć taką grafikę?

Zbiór esejów o sztuce pokazywania danych systematyzuje wiedzę przydatną do projektowania i wykonania dobrej wizualizacji danych. Nie jest to proste. Z jednej strony możemy wpaść w pułapkę pstrokatej papki najeżonej liczbami, którą czasem dumnie nazywa się infografiką. Z drugiej strony wpaść można w pułapkę grafiki idealnie odwzorowującej złożoność liczb a przez to zupełnie niezrozumiałej. Gdzieś po środku jest grafika, która wyjaśnia, która informuje, która jest estetyczna i informatywna.

Cytaty wiodące

Czym jest dobra wizualizacja danych i jak ją wykonywać? Będziemy na to pytanie odpowiadać w siedmiu kolejnych rozdziałach. A szkielet tej odpowiedzi zbudujemy z kilku cytatów umieszczonych poniżej. Grafika statystyczna ma uhonorować zależności widoczną w danych. Ma pokazać coś, czego bez niej byśmy nie zauważyli. Jest sztuką. Jest tworzona po to by pokazać dane a nie wyglądać.

We're inventors - we're creators. And that's the most important thing about what we do. And I think we should welcome failure every once in a while.
Hannah Fairfield, NYT Graphics Editor, Malofiej 2010.

Most people make the mistake of thinking design is what it looks like... People think it's this veneer -- that the designers are handed this box and told, 'Make it look good!' That's not what we think design is. It's not just what it looks like and feels like. Design is how it works.
Steve Jobs, The New York Times, 2003.

Typography exists to honor content.
Robert Bringhurst, The Elements of Typographic Style, 2002.

The greatest value of a picture is when it forces us to notice what we never expected to see.
John W. Tukey, Exploratory Data Analysis, 1977.

Computer programming is an art, because it applies accumulated knowledge to the world, because it requires skill and ingenuity, and especially because it produces objects of beauty. A programmer who subconsciously views himself as an artist will enjoy what he does and will do it better.
Donald Knuth, Computer Programming as an Art, 1974.

Na ramionach gigantów...

Te eseje mogły powstać wyłącznie dzięki pomocy i wparciu wielu osób. Szczególnie mocno dziękuję oczywiście mojej żonie, Karolinie Biecek, która wielokrotnie czytała rozmaite szkice i dzielnie znosiła moje nieustanne dopytywanie się o odbiór każdego, najmniejszego szczegółu. Olbrzymie podziękowania ślę również Joannie Karłowskiej-Pik, która podjęła się syzyfowej pracy, czyli korekty językowej i merytorycznej całego zbioru esejów.

Czterem statystykom chciałbym podziękować za rozbudzenie mojego zainteresowania grafiką statystyczną. Andrzej Dąbrowski, Frank Harrell, Ross Ihaka i Edward Tufte zmienili całkowicie moje postrzeganie graficznej prezentacji danych. Dzięki nim zrozumiałem, że grafika statystyczna to nie ozdobnik ale algorytm kompresji pozwalającej na efektywne przedstawienie tego co w danych najważniejsze.

Na kształt esejów znacznie wpłynęły szczegółowe sugestie, wskazówki Artura Wiśniewskiego, Pawła Mackiewicza, Marcina Kozaka i Pawła Chudziana. Każdy z nich znalazł siłę, by przedrzeć się przez zasieki pierwszych wersji esejów, przyjrzeć się im z różnych perspektyw oraz wyjaśnić mi dlaczego trudno zrozumieć co chciałem napisać.

Serdecznie dziękuję też czytelnikom bloga SmarterPoland, którzy krytykując rozmaite projekty, które tam przedstawiam, pozwalają mi spojrzeć na te projekty z szerszej perspektywy.